Rất ít mẫu xe có thể truyền tải yếu tố văn hóa đến người sử dụng nhưng Volvo XC90 lại là một ví dụ tiêu biểu cho nền văn hóa xứ Scandinavia.

Văn hóa Scandinavia: Lagom

Benjamin Franklin từng nói: “Hạnh phúc là những niềm vui nhỏ nhặt mỗi ngày thay vì những bất ngờ lớn xảy ra vài lần trong đời người”. Phần Lan, Na Uy, Iceland và Thụy Điển đều thuộc top những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới dù không 1 nước nào trong khối Scandinavia có thu nhập đầu người cao nhất thế giới hoặc diện tích lớn nhất, hoặc quân đội hùng mạnh nhất.

Con người nơi đây cũng không bao giờ nghĩ đến top 100 người giàu nhất hay việc được khắc tên ở Đại lộ Danh vọng Hollywood. Ngược lại, họ tập trung tìm kiếm sự cân bằng trong cuộc sống, duy trì các mối quan hệ giữa họ hàng, bạn bè và tìm cách tận hưởng cuộc sống trọn vẹn nhất. Mỗi ngày, hàng triệu người Scandinavia tuân thủ tiêu chuẩn sống rất cao so với phần còn lại của thế giới. Đó là vui vẻ sống trọn 16 tiếng cân bằng giữa cuộc sống riêng tư và công việc, giảm thiếu áp lực thường nhật và dành thời gian theo đuổi đam mê riêng.

Vậy phép màu nào khiến cả triệu con người có thể đồng thời “giác ngộ” như vậy? Điều đó để nói ra thì rất đơn giản, bất kỳ ai cũng có thể hiểu ý nghĩa trần thuật của nó – nhưng chỉ có những người Scandinavia mới ứng dụng nó thành thạo, tự nhiên nhất. Đó là: “lagom”.

“Lagom” là từ khóa chuẩn xác nhất về văn hóa Thụy Điển nói riêng và cả vùng Scandinavia nói chung. Lagom nghĩa là “không ít, không nhiều – vừa đủ”. Chỉ một từ cực đơn giản mà tóm gọn chính xác tột cùng về cách người Scandinavia sống. Triết lý chung của người dân Bắc Âu là: mỗi người đều có quyền sở hữu đủ của cải vật chất và giá trị tinh thần – nhưng không được quá nhiều.

Triết lý Lagom khuyến khích chúng ta sống với sự cân bằng giữa mọi yếu tố. Những kỹ sư ưu tú làm việc chăm chỉ để cống hiến cho xã hội nhưng không hy sinh đời sống cá nhân của họ, tức là họ đang sống theo kiểu “lagom”. Ngược lại, nếu bạn dành tới 60 giờ mỗi tuần để thiêu đốt năng lượng trong phòng gym, hãy nghĩ đến từ lagom để cân bằng lại quỹ thời gian, dành thì giờ làm những việc thiết yếu khác thay vì theo đuổi một thân hình hoàn hảo. Đôi khi chúng ta quá mải mê theo đuổi 1 mục tiêu mà quên mất đi các khía cạnh khác trong cuộc sống. Đó là lúc ta cần nghĩ đến từ Lagom.

Như đã nêu ở trên, cá nhân tôi thấy Volvo XC90 là dòng xe có khả năng phản ánh văn hóa quê hương chúng một cách trọn vẹn và đầy đủ nhất. Nhìn vào những đường nét chân phương, tinh gọn ở ngoại thất, ta không thể không nghĩ đến những khối kiến trúc mang phong cách tối giản ở Stockholm. Ngồi vào trong XC90, ta sẽ thấy ngay sự rộng rãi nhưng rất ấm cúng đặc trưng của trường phái thiết kế nội thất Scandinavia. Chúng ta sẽ dần trải nghiệm sự tinh tế đậm chất Bắc Âu đó.

“Đơn giản là tột đỉnh tinh tế”

Đơn giản là tột đỉnh tinh tế – bất cứ ai tìm hiểu về hội họa hay thiết kế đều đã đọc hoặc nghe thấy câu này ít nhất một lần. Danh ngôn bất hủ của Leonardo da Vinci là thứ mà rất nhiều nhà thiết kế hướng đến nhưng không phải ai cũng có thể áp dụng nó một cách đủ thuyết phục. Trong con mắt chủ quan của tôi, hai trong số cực ít nhà thiết kế thực sự thể hiện được sự đơn giản đó là Thomas Ingenlath, Cựu Giám đốc Thiết kế của Volvo và Robin Page, Giám đốc Thiết kế nội thất của Volvo. Ngẫu nhiên thay, 2 nhà thiết kế này đều đã khiến ngành công nghiệp xe hơi dậy sóng bằng cùng 1 tác phẩm: Volvo XC90 thế hệ thứ 2, ra mắt lần đầu năm 2014.

Thomas Ingenlath từng giữ nhiều chức vụ cấp cao về mặt thiết kế tại Volkswagen, Audi, Skoda nhưng tên tuổi của ông chỉ thực sự tỏa sáng với sự ra đời của Volvo XC90 2014. Ngược lại, CV của Robin Page lại “hoành tráng” hơn nhiều. Robin Page là một trong những nhà thiết kế xe đương đại nổi tiếng nhất. Ông là người tạo nên khoang nội thất xa hoa của những chiếc Bentley Continental, Mulsanne, và đã từng có kinh nghiệm làm việc tại Rolls-Royce và Bugatti.

Khi được hỏi lý do rời Bentley dù đã có 12 năm gắn bó và đến với một thương hiệu khác, Robin Page trả lời: “Đây là một thời điểm thú vị để gia nhập Volvo. Volvo có phong cách thiết kế rất riêng biệt, lại lưu giữ đầy đủ những giá trị truyền thống. Về mặt thiết kế nội thất, tôi sẽ kết hợp kỹ nghệ thủ công lâu đời của người Thụy Điển và những công nghệ hiện đại nhất nhằm giúp thương hiệu Volvo thực sự vươn lên đẳng cấp mới.”

Chiếc XC90 trong bài trải nghiệm hôm nay là phiên bản nâng cấp giữa dòng đời sản phẩm (facelift), có giá bán 3,99 tỷ VND – không đổi so với phiên bản 2019. Nhìn chung thì về mặt nội, ngoại thất, chiếc XC90 2020 này cũng không quá khác biệt so với phiên bản 2017 mà tôi từng trải nghiệm. Về mặt ngoại thất, Volvo XC90 Inscription 2020 vẫn giữ lại thiết kế tổng thể tinh tế, đĩnh đạc như phiên bản trước đó. Nổi bật nhất ở phần đầu xe là lưới tản nhiệt cỡ lớn có thiết kế mới với phần viền được mạ crôm sang trọng, bên trong là hàng loạt nan nhỏ mạ crôm được uốn cong thay vì dạng thẳng đứng như phiên bản trước.

Cụm đèn pha full LED với đèn định vị được lấy cảm hứng từ huyền thoại Bắc Âu vẫn được trang bị cho phiên bản XC90 mới nhất. Bên cạnh đó, tấm cản trước có thiết kế vuông vức và đậm nét hơn, đi kèm đèn sương mù dạng LED. Đèn sương mù của Volvo XC90 2020 có tính năng bổ trợ ánh sáng theo góc lái nếu như xe di chuyển ở tốc độ dưới 30 km/h.

Phần thân xe Volvo XC90 2020 vẫn được tạo nên bởi những đường thẳng dứt khoát nhưng vẫn rất tinh tế, không thô ráp. Sự tinh tế đậm chất Scandinavia được thể hiện ở viền cửa sổ được nẹp crôm sáng bóng và thanh nẹp dưới cửa được khắc dòng chữ Inscription rất nổi bật. Sự thay đổi đáng kể nhất ở phần thân xe so với phiên bản cũ là bộ la-zăng đa chấu 2 tông màu có kích thước 20 inch. Tiến ra phía sau, Volvo XC90 vẫn nổi bật với đèn hậu thiết kế độc đáo chạy dọc phần góc đuôi xe, tấm cản sau lớn tích hợp 2 ống xả đơn đặt đối xứng và dải đèn phanh dạng LED đặt trên cánh gió cố định. Ở phiên bản mới này, Volvo tiếp tục trang bị cho XC90 Inscription 2020 tiện ích mở khoang hành lý bằng thao tác gạt chân và tính năng hạ gầm xe bằng nút bấm để dễ dàng đưa hành lý vào cốp xe.

Volvo XC90 được phát triển trên nền tảng Scalable Product Architecture (SPA) tân tiến. Đúng như tên gọi của nền tảng này, Volvo sẽ phát triển hàng loạt dòng xe dựa trên một nền tảng duy nhất là SPA. XC90 có kích thước tổng thể dài x rộng x cao lần lượt là 4.950 mm x 2.008 mm x 1.776 mm, chiều dài cơ sở 2.984 mm. Những thông số trên đều nhỉnh hơn hoặc tương đồng so với các đối thủ cùng phân khúc như Audi Q7, Mercedes-Benz GLE hay BMW X5.

Về phần ngoại thất của Volvo XC90 2020, thật khó để bắt bẻ một điểm thiết kế nào đó. Tất cả đường nét từ nhỏ đến lớn đều rất hài hòa, tạo nên một tổng thể chặt chẽ và gần như hoàn hảo. Có lẽ thứ duy nhất tôi muốn thêm vào chiếc XC90 này sẽ là bộ đóng cửa mềm, hay còn gọi là “cửa hít”. Cảm giác khẽ kéo cánh cửa vào khung, nghe 1 tiếc “click” khe khẽ thực sự là 1 trải nghiệm đúng chất xe sang.

Người đại diện Volvo Việt Nam cho biết hãng xe Thụy Điển cũng đã cân nhắc tùy chọn cửa hít cho XC90 nhưng họ đã nghiên cứu rằng cửa hít kém an toàn hơn cửa thuần cơ một chút. Bạn biết đấy, Volvo là hãng xe dám tự tin tuyên bố rằng “Đến năm 2020, không ai thiệt mạng hoặc bị thương nặng trên xe Volvo”, nên dù chỉ kém an toàn hơn 1 chút thôi là họ cũng sẽ gạt ngay đi. Cá nhân tôi vẫn muốn 1 chiếc xe 4 tỷ đồng có cửa hít nhưng tôi hoàn toàn hiểu triết lý làm xe của Volvo.

Nội thất Scandinavia

Sự cân bằng giữa chức năng và thẩm mỹ chính là yếu tố cốt lõi của phong cách thiết kế Scandinavia. Phong cách nội thất Scandinavian gồm 3 thành phần chính – chức năng, sự đơn giản và vẻ đẹp. Mặc dù đơn giản trong thiết kế nhưng các đường nét thường được kết hợp với sự sang trọng kín đáo và ấm áp. Điều này tạo nên một cảm giác rất giản dị, tối giản và tinh tế. Bạn có thể thấy phong cách vùng biển Bắc Âu chuộng gam màu trắng, màu đất, màu gỗ và những vật liệu thô mộc tự nhiên.

Robin Page đã nghiên cứu văn hóa Scandinavian và áp dụng phong cách thiết kế đặc trưng của người Bắc Âu vào khoang nội thất của Volvo XC60. Điều ấy được thể hiện ở không gian nội thất rộng rãi mà lại rất ấm cúng, thân thiện với mọi hành khách trên xe.

Phong cách Scandinavia luôn tận dụng tối đa ánh sáng thiên nhiên và bước vào chiếc Volvo XC90, bạn sẽ cảm nhận được điều đó. Cửa sổ trời toàn cảnh của XC90 mang lại sự thoải mái và thoáng đãng cho chiếc xe và chi tiết này cũng được làm tối và cách nhiệt, cũng như có rèm che nắng để không ảnh hưởng tới hành khách trên xe. Tại các thị trường khác, cửa sổ trời toàn cảnh là trang bị tùy chọn nhưng toàn bộ xe XC90 nhập về Việt Nam đều có trang bị này.

Dù với nhiều người thì cửa sổ trời là một thứ không thực sự phù hợp với khí hậu Việt Nam nhưng trong suốt quá trình trải nghiệm, tôi thấy đây là một trang bị rất đáng giá. Kính cửa sổ trời và cửa sổ bên đều được gia công cách nhiệt, kết hợp với dàn điều hòa “lạnh như gió Bắc Âu” khiến tôi chẳng mấy khi phải kéo rèm cửa sổ trời. Giá trị lớn nhất của trang bị này là nó khiến khoang cabin trở nên thoáng đãng hơn giúp hành khách thoải mái hơn khi ngồi trên xe, nhất là người ngồi sau.

So với phiên bản 2017 mà tôi trải nghiệm trước đó, XC90 2020 có thêm hệ thống sưởi ấm, làm mát ghế và hệ thống hiển thị kính lái. Đây đều là những trang bị rất hữu dụng và được khách hàng Việt đánh giá cao. Màn hình cảm ứng 9 inch với giao diện Sensus đã được nâng cấp chip xử lý mới nhanh hơn 50% giúp các thao tác, nhất là thu phóng bản đồ hay lướt qua các menu đều mượt mà hơn nhiều.

Phần còn lại của cabin được bọc trong da tự nhiên, gỗ tự nhiên và kim loại, chỉ có một số ít chi tiết được làm bằng nhựa mềm ở một số vị trí khuất tầm nhìn. Volvo XC90 cung cấp 2 tùy chọn ốp gỗ: gỗ óc chó và gỗ phong vàng được khai thác tại các cánh rừng ở Bắc Âu. Riêng tùy chọn gỗ óc chó được để nguyên vân sần, không phủ bóng.

Nội thất Volvo XC90 thực sự toát lên vẻ đẹp tối giản, tinh tế và nhẹ nhàng, không khoe mẽ, không hoa hòe hoa sói giống như tính cách của người Thụy Điển. Mân mê từng đường chỉ thêu trên da, vuốt từng miếng da mềm mại, chạm vào từng nút bấm được cắt vát kim cương và tạo hình như những viên ngọc quý, tôi mới thấy các kỹ sư thiết kế của Volvo đã chăm chút từng chi tiết như thế nào.

Tôi tìm thấy một lá cờ Thụy Điển bé xíu được gắn trên ghế hành khách phía trước, cũng như dòng chữ “Since 1959” được khắc trên dây an toàn như để nhắc nhở rằng Volvo đã phát minh dây đai an toàn 3 điểm vào năm 1959. Đó là cách người Thụy Điển thể hiện lòng tự hào dân tộc của mình.

Ngồi yên vị trên chiếc ghế được tạo hình dựa theo hình dáng xương sống con người, điều chỉnh từng chi tiết như độ ngả ghế, đệm ôm bên hông, đệm lưng, tựa đầu, đệm đỡ bắp chân, tôi thực sự không nhớ lần cuối cùng tôi tận hưởng cảm giác ngồi trên một chiếc ghế thoải mái và êm ái như vậy là khi nào. Không quá lời khi nói những chiếc ghế ngồi trên Volvo XC90 đều có chất lượng hàng đầu trong thế giới xe.

Bảy ghế ngồi đều được trang bị dây an toàn với bộ căng dây trước va chạm (pretensioner) và có thể điều chỉnh vị trí một cách độc lập. Hàng ghế sau được bố trí cao hơn một chút so với hàng ghế trước để người ngồi có cảm giác thoải mái hơn và đỡ say xe. Ghế ngồi trong Volvo XC90 không chỉ đẹp, thoải mái mà còn rất an toàn với cơ chế lò xo hấp thụ xung lực. Volvo cho biết cơ cấu ghế này có thể giảm tới một phần ba lực tác động vào cột sống hành khách ngồi trên.

Có lẽ tôi cũng không cần nhắc đến việc XC90 có bao nhiêu túi khí hay sở hữu những tính năng an toàn cơ bản gì. Không phải ngẫu nhiên mà mẫu xe này được mệnh danh là chiếc SUV “an toàn nhất thế giới”. So với bản 2017, XC90 2020 được cập nhật thêm tính năng an toàn Oncoming Lane Mitigation giống như mẫu XC60. Đây là tính năng sẽ hỗ trợ bạn đánh lái về làn đúng nếu như đối diện là 1 chiếc xe đang lao đến và cảm biến nhận thấy có nguy cơ va chạm trực diện. Tính năng cảnh báo khi lùi (Cross Traffic Alert Plus) nay đã có thể tự phanh khi xe đang lùi, gặp chướng ngại vật trong tầm 30 mét mà người lái không phản ứng.

Trải nghiệm “lagom”

Trải nghiệm 1 chiếc Volvo XC90 không chỉ đơn thuần là cầm lái nó. Đó còn là trải nghiệm về mặt cảm giác khi chạm vào các vật liệu đắt tiền, là sự thỏa mãn khi bắt trọn từng âm tiết trong bản nhạc mình ưa thích. Đối với tôi, trải nghiệm về mặt thính giác với Volvo XC90 là điều đáng nhớ nhất.

Hệ thống âm thanh Bowers & Wilkins của Volvo XC90 bao gồm 19 loa vệ tinh và 1 âm ly có công suất lên tới 1.400 watt. Tuy nhiên, công suất thô không phải là thứ làm nên điều đặc biệt của dàn âm thanh Anh quốc này. Ngược lại, đó là những thứ tưởng như rất nhỏ nhặt như màng loa tweeter đặt trên đỉnh táp lô mới tạo ra điều đặc biệt.

Màng loa bé bằng 3 ngón tay này không phải là vật trang trí. Nó được hướng thẳng về phía cabin để tăng tỷ lệ âm thanh trực tiếp lên, lấn át luồng âm thanh phản xạ lên kính lái. Thiết kế này giúp những âm tiết thuộc dải âm cao đến với tai người nghe trực tiếp hơn, thay vì phải phản vào kính lái rồi mới đến tai người nghe. Kết quả là âm trường được mở rộng, âm hình rõ ràng, chi tiết hơn và nhạc cụ cũng như giọng ca sĩ sẽ thực tế, cảm xúc hơn. Ngay cả màng loa tweeter này cũng được đặt nghiêng về bên người lái 0,6 độ để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho vị trí quan trọng này.

Chưa hết, hệ thống còn bao gồm 7 loa tweeter dạng xoắn ốc có đường kính màng loa 25mm – đây là công nghệ Nautilus độc quyền của B&W; 7 chiếc loa trung (5 chiếc có đường kính màng loa 100mm, 2 chiếc 80mm) với màng loa dệt bằng sợi kevlar có màu vàng đặc trưng ẩn sau màng nhôm bảo vệ; 4 loa âm trầm hình nón có đường kính 200 và 165 mm và cuối cùng là thành phần đặc biệt nhất: 1 loa siêu trầm (subwoofer) có thiết kế dạng “sub hơi”, đường kính 250mm được gắn trực tiếp vào khung xe. Nói đơn giản thì nó biến toàn bộ khung xe thành 1 chiếc subwoofer khổng lồ!

Lướt qua một vài menu ở màn hình cảm ứng, bạn sẽ thấy chế độ “Gothenburg Concert Hall”. Đó không đơn thuần là ngôn ngữ marketing đâu. Hệ thống loa Bowers & Wilkins trên XC90 được tinh chỉnh để mang lại trải nghiệm hệt như bạn đang ngồi giữa Nhà hát Gothenburg. Đối với cá nhân tôi thì chế độ Gothenburg Concert Hall và những bài nhạc ưa thích của nhóm Two Steps From Hell dường như được sinh ra để dành cho nhau! Từ ngữ không thể miêu tả được sự chi tiết và âm trường cực rộng, âm hình chi tiết đến từng nhạc cụ của dàn loa này, bạn hãy đến showroom Volvo và trực tiếp cảm nhận.

Một trải nghiệm khác cũng ấn tượng không kém là lớp da Nappa bọc ghế và vô lăng trên XC90. Da Nappa của Volvo được thuộc tại làng Bridge of Weir ở Scottland. Đây là thương hiệu có tuổi đời đã 250 năm tuổi, chuyên cung cấp da xa xỉ cho Rolls-Royce, Bentley, Aston Martin, McLaren... và tất nhiên là cả Volvo. Bridge of Weir không chỉ sản xuất da xe hơi thượng hạng mà họ còn sản xuất da ghế cho Tòa nhà Quốc hội Anh quốc, nội thất máy bay siêu thanh Concorde, nội thất siêu tàu du lịch Queen Elizabeth đệ nhị, con tàu đang đậu ở Dubai làm khách sạn nổi.

Volvo chú trọng tiêu chí an toàn và độ bền hơn các thương hiệu Anh quốc kể trên nên họ đã đặt hàng Bridge of Weir sản xuất loại da Nappa có chất lượng thấp hơn da Bentley một bậc về độ vân và cảm giác chạm. Bù lại thì loại da dành cho Volvo có giá thành sản xuất rẻ hơn nhiều và vẫn đảm bảo các tiêu chí an toàn khắt khe của hãng xe Thụy Điển.

Vậy còn cảm giác lái XC90 thì sao? Volvo XC90 Inscription 2020 không có sự thay đổi về mặt hiệu năng so với phiên bản trước đó. Xe vẫn sử dụng động cơ 4 xy-lanh dung tích 2.000 phân khối. Nhờ được áp dụng cả công nghệ tăng áp và siêu nạp, khối động cơ này sản sinh công suất tối đa lên tới 320 mã lực và lực mô-men xoắn cực đại 400 Nm. Xe được trang bị hộp số tự động 8 cấp và hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian của Haldex. Với cấu hình này, Volvo XC90 Inscription 2020 tăng tốc lên 100 km/h trong 6,9 giây và đạt tốc độ tối đa 230 km/giờ.

Khối động cơ của Volvo XC90 đủ khỏe để phục vụ 1 mẫu SUV nặng hơn 2 tấn, nhưng từ khóa ở đây vẫn là “đủ”. Nó không cơ bắp như cỗ máy V6 của GLE, cũng không dồn dập phấn khích và thúc giục người lái như cỗ máy I6 của BMW X5. Hộp số 8 cấp của XC90 cũng sang số chưa thực sự mượt mà và nó rất tích cực lên số, giữ tua vòng ở mức thấp để tiết kiệm nhiên liệu, không “nghe lời” như hộp số 8 cấp của BMW X5.

Đúng vậy, hệ thống treo khí nén của Volvo XC90 cũng không kiểm soát thân xe gọn ghẽ như BMW X5. Tuy nhiên, nếu trải nghiệm lái là thứ bạn ưu tiên nhất thì Volvo XC90 không dành cho bạn. Đây là mẫu xe dành cho những khách hàng đang tìm kiếm một trải nghiệm êm ái, rộng rãi và tĩnh lặng – một môi trường hoàn hảo để quên đi những bon chen thường nhận và tận hưởng từng thanh âm từ dàn âm thanh Bowers & Wilkins!

Kết luận

Sang trọng là gì? Theo ông Patrick Thomas, CEO của thương hiệu thời trang Hermès, sang trọng không có nghĩa là đắt tiền. “Với tôi thì sự sang trọng, xa xỉ không có nghĩa gì cả. Sang trọng với nhiều người nghĩa là khoe khoang, là tiền bạc, là sự hào nhoáng… đều không mang nhiều ý nghĩa tích cực lắm. Tôi nghĩ chúng tôi (Hermès) không phải thuộc thế giới xa xỉ mà là thế giới của những thợ thủ công tạo ra những mặt hàng chất lượng. Chúng tôi muốn là mặt hàng độc đáo, đơn giản nhưng được làm với sự chăm sóc kỹ lưỡng và chất lượng cao nhất. Nhiều người vẫn nghĩ đắt tiền tức là sang trọng. Tôi không nghĩ vậy. Với tôi, đó là khi tôi thả mình vào với thiên nhiên hoang dã, ở trong rừng, nghe tiếng chim hót… Đó mới là một điều xa xỉ đối với tôi.”

Đó là quan điểm của ông Thomas, còn với tôi, ngồi trong một chiếc xe an toàn tuyệt đối, trải nghiệm bài hát ưa thích từ dàn âm thanh Bower & Wilkins, tự tin giao phó việc duy trì chân ga, giữ làn, phanh khi gặp vật thể và hỗ trợ đánh lái khi gặp khúc cua cho chiếc Volvo XC90 là một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt. Tôi gọi đó là một sự sang trọng.